.
เกรเกอร์ เมนเดล ได้ศึกษาวิธีการปรับปรุงพันธุ์พืชและสนใจทางด้านพันธุกรรม
เมนเดลได้ผสมพันธุ์ถั่วลันเตาเพื่อศึกษาการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
ลักษณะภายนอกของต้นถั่วลันเตาที่เมนเดลศึกษามีหลายลักษณะ
แต่เมนเดลนำมาศึกษาเพียง 7 ลักษณะ
โดยแต่ละลักษณะมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน เช่น ต้นสูงกับต้นเตี้ย
ลักษณะเมล็ดกลมกับเมล็ดขรุขระ เป็นต้น
ต้นถั่วที่เมนเดลนำมาใช้เป็นพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ล้วนเป็นพันธุ์แท้ทั้งคู่
สายพันธุ์แท้นี้ได้จากการนำต้นถั่วแต่ละสายพันธุ์มาปลูกและผสมกันภายในดอกเดียวกัน
เมื่อต้นถั่วออกฝักนำเมล็ดแก่ไปปลูกรอจนต้นถั่วเจริญเติบโต
แล้วคัดเลือกต้นที่มีลักษณะเหมือนพ่อแม่มาผสมกันต่อไป
ทำเช่นนี้ไปจนได้ต้นถั่วพันธุ์แท้ที่มีลักษณะเหมือนต้นพ่อแม่ทุกประการ
การที่เมนเดลคัดเลือกพันธุ์แท้ก่อนที่จะทำการผสมพันธุ์
ก็จะให้แน่ใจว่าแต่ละสายพันธุ์ที่ใช้ในการผสมพันธุ์มีลักษณะเพียงอย่างเดียวเท่านั้นเพื่อไม่ให้เกิดความยุ่งยาก
เมนเดลได้ผสมพันธุ์ระหว่างต้นถั่วพันธุ์แท้ที่มีลักษณะแตกต่างกัน1 ลักษณะ เช่น
ผสมต้นถั่วพันธุ์ดอกสีม่วงกับพันธุ์ดอกสีขาว ดังรูป
ตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดล
ลักษณะของพ่อแม่ที่ใช้ผสมพันธุ์
|
ลักษณะที่ปรากฏ
| |
ลูกรุ่นที่
1
|
ลูกรุ่นที่
2
| |
| เมล็ดกลม x เมล็ดขรุขระ | เมล็ดกลมทุกต้น | เมล็ดกลม 5,474 เมล็ด เมล็ดขรุขระ 1,850 เมล็ด |
| เมล็ดสีเหลือง x เมล็ดสีเขียว | เมล็ดสีเหลืองทุกต้น | เมล็ดสีเหลือง 6,022
ต้น เมล็ดสีเขียว 2,001 ต้น |
| ฝักอวบ x ฝักแฟบ | ฝักอวบทุกต้น | ฝักอวบ 882 ต้น ฝักแฟบ 229 ต้น |
| ฝักสีเขียว x ฝักสีเหลือง | ฝักสีเขียวทุกต้น | ฝักสีเขียว 428 ต้น ฝักสีเหลือง 152 ต้น |
ดอกเกิดที่ลำต้น x
ดอกเกิดที่ยอด
|
ดอกเกิดที่ลำต้น | ดอกเกิดที่ลำต้น 651
ต้น ดอกเกิดที่ยอด 207 ต้น |
| ดอกสีม่วง x ดอกสีขาว | ดอกสีม่วงทุกต้น | ดอกสีม่วง 705 ต้น ดอกสีขาว 224 ต้น |
| ต้นสูง x ต้นเตี้ย | ต้นสูงทุกต้น | ต้นสูง 787 ต้น ต้นเตี้ย 277 ต้น |
x หมายถึง
ผสมพันธุ์ เมนเดลเรียกลักษณะที่ปรากฏในรุ่นลูกที่ 1
เมล็ดกลมและลักษณะต้นสูงว่า ลักษณะเด่น
(dominant) ส่วนลักษณะที่ไม่ปรากฏในรุ่นที่ 1
แต่กลับมาปรากฏในรุ่นที่ 2 ว่า ลักษณะด้อย
(recessive) เช่น เมล็ดขรุขระและลักษณะต้นเตี้ย เป็นต้น เมนเดลสังเกตเห็นว่า
ลักษณะด้อยไม่ปรากฏในรุ่นที่ 1 แต่ปรากฏในรุ่นที่ 2
อัตราส่วนระหว่างลักษณะเด่นกับลักษณะด้อยประมาณ 3 : 1
ในสิ่งมีชีวิตมีหน่วยควบคุมลักษณะแต่ละลักษณะที่สามารถ่ายทอดจากพ่อแม่ไปยังรุ่นลูกได้ โดยมีหน่วยที่ควบคุมลักษณะเรียกว่า
ยีน
นักพันธุศาสตร์ใช้ตัวอักษรหรือสัญลักษณ์แทนยีนแต่ละยีน
โดยใช้อักษรภาษาอังกฤษตัวพิมพ์ใหญ่แทนยีนที่ควบคุมลักษณะเด่น
อักษรตัวพิมพ์เล็กแทนยีนที่ควบคุมลักษณะด้อย เช่น
ผลของการถ่ายทอดลักษณะในการผสมพันธุ์ระหว่างต้นถั่วต้นสูงกับต้นถั่วต้นเตี้ย
และการผสมระหว่างรุ่นที่ 1 ได้ผลดังนี้
แผนผังแสดงการผสมพันธุ์ของถั่วต้นสูงกับถั่วต้นเตี้ย
ในลูกรุ่นที่ 1 เมื่อยีน T ที่ควบคุมลักษณะต้นสูง ซึ่งเป็นลักษณะเด่น เข้าคู่กับยีน
t ที่ควบคุมลักษณะต้นเตี้ยซึ่งเป็นยีนด้อย
ลักษณะที่ปรากฏจะเป็นลักษณะที่ควบคุมด้วยยีนเด่นลูกรุ่นที่ 1
มีลักษณะต้นสูงหมดทุกต้น และเมื่อนำลูกรุ่นที่ 1 มาผสมกันเองจะได้ลูกรุ่นที่ 2 ได้ผลดังนี้
แผนผังแสดงผลการผสมพันธุ์ระหว่างลูกรุ่นที่
1
ลักษณะ ตา ภูก เหรอ ครับ ?
ตอบลบ